Cins tashihi, tapuda kayıtlı bir taşınmazın niteliğini (cinsini) değiştirme işlemine verilen addır. Yani bir gayrimenkulün “arsa, tarla, bağ, bahçe” gibi mevcut vasfı, yapılan değişiklik sonrası “bina, konut, iş yeri” gibi yeni vasıflarla güncellenir.
Cins tashihi, gayrimenkul hukukunda oldukça önemli bir kavramdır çünkü bir taşınmazın tapudaki kaydı, fiili durumuyla uyumlu olmalıdır. Örneğin, tapuda arsa olarak görünen bir yere bina yapıldığında veya tarla üzerine bağ evi inşa edildiğinde, bu değişikliklerin resmiyete geçirilmesi gerekir. İşte bu resmi güncelleme cins tashihi işlemi ile yapılır. Bu sayede, taşınmazın hukuki kimliği gerçek durumu yansıtır.
Bu işlem için genellikle belediyeden alınan iskan ruhsatı (yapı kullanma izni) gereklidir. İlgili ruhsat Tapu Müdürlüğü’ne sunularak taşınmazın cinsi değiştirilir. Ayrıca cins tashihi işlemleri sırasında kadastro müdürlüğü de sürece dahil olur, çünkü taşınmazın yeni durumu teknik açıdan ölçülerek tapu kaydına işlenir. Bu süreç tamamlandığında tapuda “arsa” yerine “bina” ya da “mesken” gibi yeni bir ibare yer alır.
Örneğin, üzerinde apartman bulunan ancak tapuda hâlâ “arsa” olarak görünen bir taşınmazda satış, kredi veya miras işlemleri sırasında ciddi sorunlar yaşanabilir. Çünkü tapu kaydı ile fiili kullanım örtüşmediğinde resmi işlemler kısıtlanır. Cins tashihi yapıldığında ise taşınmazın değeri ve yasal geçerliliği artar, alım-satım işlemleri güvence altına alınır.