"İvazsız intikal, bir mal veya hakkın herhangi bir karşılık (bedel) ödenmeden bir kişiden diğerine geçmesi anlamına gelir. Gayrimenkul hukukunda ve vergi mevzuatında sıkça kullanılan bu kavram, özellikle miras ve bağış durumlarında karşımıza çıkar.
Detaylandıracak olursak; “ivaz” kelimesi karşılık, bedel demektir. Dolayısıyla “ivazsız” ifadesi, bir malın karşılıksız devrini anlatır. Bir taşınmazın satışı ivazlı bir işlem iken, bağış yoluyla devri veya miras yoluyla geçmesi ivazsız intikal kapsamına girer. Yani kişi, herhangi bir ücret ödemeden, bir malı hukuken kendi üzerine almış olur.
Bu durumun en bilinen örneği miras yoluyla intikaldir. Bir kişinin vefatı sonrası mal varlığı, kanuni mirasçılarına hiçbir bedel ödemeden geçer. Aynı şekilde, bir kişinin arsasını, evini veya başka bir taşınmazını bağış yoluyla başka birine devretmesi de ivazsız intikal sayılır. Bu gibi işlemler İvazsız İntikal Vergisi kapsamında vergilendirilir.
Vergi boyutuna değinmek gerekirse; 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu uyarınca, miras ve bağış yoluyla kazanılan taşınmazlar veya haklar için veraset ve intikal vergisi ödenmesi gerekir. Vergi oranı, intikalin şekline (miras mı, bağış mı) ve taşınmazın değerine göre değişiklik gösterir. Ancak bu vergide belli istisna tutarları da vardır.
Örneğin, bir baba arsasını oğluna satış göstermeden bağışladığında bu işlem ivazsız intikal sayılır. Aynı şekilde bir kişi, yakınından miras yoluyla ev sahibi olduğunda da yine ivazsız intikal gerçekleşmiş olur. Her iki durumda da kişi herhangi bir bedel ödemeden mülkiyet hakkını kazanır, fakat bu kazanımlar veraset ve intikal vergisi kapsamında değerlendirilir."